De komende zeventien jaar gaat de huidige wereldorde ingrijpend veranderen. Wereldwijd groeit de economie harder dan in Europa. China is in 2040 veruit de grootste economie van de wereld. Ook voor Afrika worden snelle economische ontwikkeling en ongekende bevolkingsgroei verwacht. Europa wordt relatief minder belangrijk in de wereld, zowel qua aantal inwoners, als qua economische en politieke macht. Hierdoor neemt het belang van de Europese Unie (EU) voor een klein land als Nederland, juist toe. We kunnen niet langer uitgaan van vrijhandel en een betrouwbare internationale rechtsorde. We moeten ons voorbereiden op een wereld waarin landen en machtsblokken meer ‘transactioneel’ handelen vanuit eigenbelang (voor wat, hoort wat). Het beschermen van de eigen economie (protectionisme) wordt nog belangrijker.
In 2040 neemt alleen in Afrika de bevolking nog sterk toe. De bevolking in Azië groeit tussen nu en 2040 maar deze groei zal vanaf 2040 sterk afnemen. In Europa en de overige continenten is de top van de wereldbevolking al bereikt.
In 2040 vormen China en India een groter percentage van de wereldeconomie; de Verenigde Staten en EU een kleiner percentage. In 2019 namen China en India samen 20,2 procent van de wereldeconomie voor hun rekening en de EU en de Verenigde Staten 37,8 procent. In 2040 is dit respectievelijk 32 en 28,3 procent. Overigens daalt het gewicht van China na 2040, dat van India blijft groeien.
Extreem klimaat vergroot de kans op conflicten in de wereld. Klimaatverandering zal leiden tot meer schaarste van water, voedsel en grondstoffen en een toename van klimaatgerelateerde migratie. Dit kan sociale spanningen vergroten. Wanneer deze ontwikkeling samengaat met instabiel bestuur in een land, kunnen niet-statelijke groeperingen de macht grijpen zoals via terrorisme of burgeroorlogen. Ook de kans op interstatelijk conflict neemt toe, zoals door conflict over schaars land.
In 2040 is het aandeel van de Nederlandse bevolking met een migratieachtergrond hoger dan nu. Het CBS verwacht dat het aandeel van de bevolking met een migratieachtergrond toeneemt van 24 procent in 2020 naar ongeveer 36 procent in 2050. Zowel de eerste als tweede generatie neemt in omvang toe. Als de migratie lager uitvalt dan het CBS verwacht, komt het aandeel van de bevolking met een migratieachtergrond in 2050 uit op 30 procent, bij hogere migratie op 40 procent. De diversiteit van de bevolking met een migratieachtergrond neemt toe. Op dit moment vormt de bevolking uit de ‘klassieke’ migratielanden (Indonesië, Suriname, de voormalige Nederlandse Antillen, Turkije en Marokko) 40 procent van de mensen met een migratieachtergrond. Dit neemt af tot een kwart. In 2050 vormen mensen uit EU-landen met 30 procent de grootste groep. Het aandeel mensen uit asiellanden bedraagt op dit moment 15 procent. Dit neemt toe tot ongeveer 20 procent.
Bron: NIDI/CBS (2020) Bevolking 2050 in beeld. Drukker, diverser, dubbelgrijs
